1. Ustalenie granic nieruchomości. Jest szczególnie ważne jeśli nie znamy dokładnych granic naszej nieruchomości, ustalenie granic na początkowym etapie inwestycji pozwala uniknąć przekroczenia granic nieruchomości, np. podczas budowy budynku.

2. Sporządzenie mapy do celów projektowych, która posłuży architektowi do naniesienia projektu zagospodarowania działki. Przed sporządzeniem mapy do celów projektowych należy uzgodnić miejsca, z których do nieruchomości będą doprowadzone media, aby mapa miejsce przyłączenia do istniejącej sieci.

3. Geodezyjne wytyczenie budynku wraz z przyłączami.

4. Geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza.

Mapa do celów projektowych (inaczej mapa do projektu), to dokument niezbędny przy projektowaniu wszystkich budynków lub obiektów budowlanych wymagających uzyskania pozwolenia na budowę. Mapę do celów projektowych wykonuje uprawniony geodeta, który na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej oraz pomiarów w terenie nanosi aktualny stan zagospodarowania działki z uwzględnieniem wszystkich istniejących elementów naziemnych (np. budynki, wiaty, ogrodzenia, krawężniki, skarpy, studnie, słupy, drzewa i wiele innych) a także elementów sieci podziemnego uzbrojenia terenu.

Budynki i obiekty budowlane wymagające pozwolenia na budowę oraz wszystkie urządzenia podziemne (np. przyłącza: elektroenergetyczne, wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne i telekomunikacyjne), podlegają procedurom, zwanym wytyczeniem. Wytyczenie polega na wskazaniu na gruncie miejsca położenia charakterystycznych punktów budynku (narożniki lub osie ścian) lub osi przyłącza. Potwierdzeniem wytyczenia budynku lub obiektu budowlanego jest odpowiedni wpis do dziennika budowy.

Budynki i obiekty budowlane wymagające pozwolenia na budowę oraz wszystkie urządzenia podziemne (np. przyłącza: elektroenergetyczne, wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne i telekomunikacyjne) po ich wybudowaniu, a przed oddaniem do użytkowania wymagają wykonania geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej. Inwentaryzacja ta ma zazwyczaj postać mapy z uwidocznionymi nowo wybudowanymi budynkami lub obiektami budowlanymi. Należy pamiętać, iż pomiaru urządzeń podziemnych należy dokonać przed ich zasypaniem.

Mapy do celów sądowych są to mapy wykonywane na potrzeby postępowania sądowego przed sądami cywilnymi. Mapy do celów sądowych wykonuje się na potrzeby konkretnej sprawy sądowej.

Najczęściej sporządza się mapy do spraw o zasiedzenie, lub do spraw o zniesienie współwłasności (mapa z projektem podziału).

Do większości spraw sądowych wyznaczani są biegli sądowi z list biegłych sądowych prowadzonych przez Prezesa Sądu Okręgowego z zakresu geodezji i kartografii, co nie wyklucza jednak możliwości przedstawienia sądowi mapy sporządzonej przez wybranego geodetę.

Do rozpoczęcia procedury związanej z podziałem nieruchomości potrzebne są kopia dokumentu potwierdzającego własność nieruchomości (akt notarialny, odpis księgi wieczystej lub akt własności ziemi), kopia wypisu i wyrysu z planu zagospodarowania przestrzennego - jeśli plan taki jest uchwalony, w przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego - kopia zaświadczenia lub informacji o braku planu zagospodarowania przestrzennego. Informacji nt. planów zagospodarowania przestrzennego udzielają pracownicy urzędów gmin lub urzędu miasta właściwych ze względu na miejsce położenia nieruchomości.

Podział nieruchomości jest złożoną procedurą, zarówno administracyjną jak i geodezyjną, która jest bardzo czasochłonna. W najkrótszym czasie można podzielić nieruchomość rolną, dla której nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego a w wyniku podziału powstają dwie działki o powierzchni powyżej 3000 m2.W tym przypadku po zgłoszeniu roboty geodezyjnej w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (PODGiK) oczekuję na materiały archiwalne dotyczące granic nieruchomości dzielonej oraz nieruchomości sąsiednich. Po otrzymaniu materiałów, wykonuję pomiar kontrolny obejmujący dzieloną nieruchomość oraz nieruchomości sąsiednie. Równocześnie zawiadamiam właścicieli nieruchomości przylegających do dzielonej nieruchomości, a także właściciela/właścicieli dzielonej nieruchomości o terminie i miejscu przyjęcia granic nieruchomości (przynajmniej 7 dni przed wyznaczonym terminem). W ciągu następnych 1-3 dni kompletuję dokumentację z mapą z projektem podziału. Dokumenty te przekazuję do PODGiK. Ostatnim etapem jest odebranie map wraz z klauzulami potwierdzającymi ich przyjęcie do Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego.

W przypadku podziału, który opiniuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta (podział na terenach objętych planem zagospodarowania przestrzennego lub w wyniku którego wydzielone zostaną działki poniżej 3000 m2 na terenach rolnych i leśnych w przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego), organ ten ma 14 dni na zaopiniowanie wstępnego projektu podziału (7 dni na wydanie postanowienia opiniującego wstępny projekt podziału oraz 7 dni na "uprawomocnienie" się postanowienia), a także kolejne 21 dni na wydanie decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości (7 dni na wydanie oraz 14 dni na "uprawomocnienie" się decyzji zatwierdzającej podział). W powyższych wyliczeniach nie uwzględniłem usług operatora pocztowego, z którego usług korzystają urzędy przy wysyłaniu korespondencji a także czasu potrzebnego na dostarczenie zawiadomień drogą pocztową, ponieważ w wielu wypadkach zajmuję się osobiście dostarczaniem tej korespondencji.

Rozgraniczenie nieruchomości ma na celu ustalenie przebiegu ich granic przez określenie zasięgu prawa własności poprzez wyznaczenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzenie odpowiednich dokumentów. Rozgraniczeniu podlegają, w miarę potrzeby, wszystkie albo niektóre granice określonej nieruchomości z przyległymi nieruchomościami lub innymi gruntami. Rozgraniczenia nieruchomości dokonują wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast (w wypadkach określonych w ustawie także sądy) z urzędu lub na wniosek strony.

Czynności rozgraniczeniowe wykonuje geodeta upoważniony przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta biorąc pod uwagę znaki i ślady graniczne, mapy i inne dokumenty oraz punkty osnowy geodezyjnej. W przypadku braku danych, o których mowa, lub gdy dane te są niewystarczające albo sprzeczne, ustala się przebieg granicy na podstawie zgodnego oświadczenia stron lub jednej strony, gdy druga strona w toku postępowania oświadczenia nie składa i nie kwestionuje przebiegu granicy. W razie sporu co do przebiegu linii granicznych geodeta nakłania strony do zawarcia ugody. Ugoda zawarta przed geodetą posiada moc ugody sądowej.

Z czynności ustalenia przebiegu granic sporządza się protokół graniczny i/lub akt ugody. Wójt, burmistrz, prezydent miasta wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości, jeżeli zainteresowani właściciele nieruchomości nie zawarli ugody, a ustalenie przebiegu granicy nastąpiło na podstawie zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia stron. Strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy może żądać, w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w sprawie, przekazania sprawy sądowi.

Jeżeli w razie sporu co do przebiegu linii granicznych nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji o rozgraniczeniu nieruchomości, upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta. Wójt, burmistrz, prezydent miasta umarza postępowanie administracyjne i przekazuje sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi.

Ma ono miejsce wówczas, gdy granice między sąsiadującymi nieruchomościami zostały już wcześniej prawnie ustalone, czy to w toku wcześniejszego postępowania rozgraniczającego czy innego postępowania – na przykład podziałowego, wywłaszczenia, scaleniowego lub prawomocnego orzeczenia sądu. Wznowienie granic polega więc na odnalezieniu – na podstawie dowodów w postaci znaków i śladów granicznych oraz miarodajnych dokumentów – istniejącej i obowiązującej linii granicznej oraz zaznaczenie jej na gruncie stosownymi znakami granicznymi. Wznowienie granic jest zatem czynnością techniczną, a nie postępowaniem administracyjnym, i w odróżnieniu od niego nie dokonuje go organ administracji, tylko uprawniony geodeta na zlecenie właścicieli działek sąsiednich.